Preminuo konceptualni umetnik Ulaj, bivši partner i saradnik Marine Abramović

Uticajni konceptualni umetnik Ulaj (Ulay), jedan od pionira performansa, bodi arta i polaroid fotografije, poznat i po dugogodišnjoj saradnji sa Marinom Abramović, preminuo je u noći između 1. i 2. marta, u Ljubljani u 77. godini, posle duže bolesti.

Frank Uve Lajsipen Ulaj (Uwe Laysiepen Ulay) živeo je u Sloveniji od 2009. godine, a počast povodom smrti odali su mu među prvima kustos Tevž Logar, sa kojim je intenzivno sarađivao, kao i reditelj Damjan Kozole, koji je snimio film “Projekat rak” o Ulajevoj bolesti. Kozole se na Fejsbuku oprostio od Ulaja snimkom projekta Fototot koji je predstavljen u novembru 2012. u Modernoj galeriji u Ljubljani.

Ulaj iz zdravstvenih razloga nije bio u mogućnosti ni da prisustvuje retrospektivnoj izložbi “Čistač” Marine Abramović u Muzeju savremene umetnosti u Beogradu, na kojoj je prikazan i deo njihovog uticajnog opusa koji su stvorili tokom čuvene umetničke i partnerske saradnje od 1975. do 1988. godine u oblasti performansa, istražujući granice ljudske izdržljivosti. Razišli su se nakon performansa na Kineskom zidu, prešavsi po više od 2.500 kilometara hodajući jedno drugom u susret sa različitih krajeva.

Odnos Ulaja i Marine Abramović ponovo je dospeo u žižu javnosti 2010. godine, za vreme njene retrospektive i maratonskog performansa “Umetnik je prisutan” u Muzeju moderne umetnosti (MoMA) u Njujorku. Ulaj se tada pojavio u MoMA i bio jedan od prvih učesnika performansa i jedini sa kojim je umetnica imala fizički dodir. Taj susret zabelezen je i u dokumentarnom filmu Metjua Ejkersa (Matthew Akers) “Umetnik je prisutan” koji daje i presek njihove 12-godišnje intenzivne, snažne i teške veze, tokom koje je nastao ciklus “Relacionih radova”, zaključno sa čuvenom šetnjom jedno drugome u susret Kineskim zidom, prenosi Blic.rs.

Snimak scene sa performansa u MoMA, kada su oboje zaplakali, privukao je milione gledalaca na YouTube-u, posebno zato što su muzika i prateći tekst sugerisali da je reč o svojevrsnom ponovnom ujedinjenju nekadašnjih partnera.

Iako su kasnije vodili i sudski postupak u vezi sa prihodom od prodaje reprodukcija zajedničkih radova, koji je završen 2016. godine presudom holandskog suda u korist Ulaja, bili su u dobrim odnosima poslednjih godina.

Velika izložba Ulaja najavljena je u Stedelijk muzeju u Amsterdamu za kraj 2020. godine,